Πώς επηρεάζει η διατροφή την στοματική μας υγεία

Η έννοια της στοματικής υγείας συσχετίζεται με την ποιότητα ζωής πηγάζει από τον ορισμό της υγείας που έδωσε ο ΠΟΥ το 1946. Η υγεία θεωρείται ότι είναι «μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας και όχι απλώς η απουσία ασθένειας ή αναπηρία”. Μια ανθυγιεινή διατροφή έχει σχετιστεί ως παράγοντας κινδύνου για πολλές χρόνιες παθήσεις οι οποίες είναι γνωστό ότι σχετίζονται με στοματικές ασθένειες. Η οδοντιατρική έχει σημαντικό ρόλο στη διάγνωση των στοματικών ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή. Οι διατροφικές οδηγίες είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της υγείας, την πρόληψη των στοματικών ασθενειών και πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των πρακτικών εκπαίδευσης ασθενών.

Η διατροφή επηρεάζει την ανάπτυξη της στοματικής κοιλότητας ανάλογα με το αν υπάρχει διατροφική ανισορροπία οι συνέπειες είναι διαφορετικές. Η έλλειψη βιταμινών και ανόργανων συστατικών στη φάση πριν από τη σύλληψη του εμβρύου καθορίζει την ανάπτυξη του, επηρεάζοντας την οδοντική οργανογένεση, την ανάπτυξη της γνάθου και την ανάπτυξη κρανίου και του προσώπου.

Η ανεπαρκής παροχή πρωτεϊνών μπορεί να οδηγήσει σε:

1. Ατροφία της γλώσσας
2. Συνδετικός εκφυλισμός
3. Αλλοίωση στην οδοντογένεση
4. Αλλοιωμένη ανάπτυξη της γνάθου
5. Υποπλασία του σμάλτου

Η ανεπαρκής παροχή λιπιδίων μπορεί να οδηγήσει σε:

1. Φλεγμονώδεις και εκφυλιστικές παθολογίες
2. Οίδημα των παρωτίδων
3. Εκφυλισμός του αδενικού παρεγχύματος
4. Αλλοιωμένο τροφικό βλεννογόνο

Η ανεπαρκής παροχή υδατανθράκων μπορεί να οδηγήσει στα ακόλουθα:

1. Αλλοιωμένη οργανογένεση
2. Επίδραση του μεταβολισμού στην οδοντική πλάκα
3. Τερηδόνα
4. Περιοδοντική νόσος

Η διατροφή επηρεάζει την υγεία της στοματικής κοιλότητας, ρυθμίζει την έναρξη ή όχι της τερηδόνας, την ανάπτυξη του σμάλτου, την έναρξη της οδοντικής διάβρωσης, την κατάσταση της περιοδοντικής υγείας και γενικά του στοματικού βλεννογόνου.

Τερηδόνα

Είναι μια αλλοίωση του ανόργανου μέρους του δοντιού. Επηρεάζει το σμάλτο και την οδοντίνη και προκαλείται από οργανικά οξέα που σχηματίζονται στην οδοντική πλάκα λόγω της βακτηριακής δραστηριότητας, μέσω του αναερόβιου μεταβολισμού των σακχάρων που βρίσκονται στη διατροφή. Η ανάπτυξη τερηδόνας απαιτεί την παρουσία σακχάρων και βακτηρίων, αλλά επηρεάζεται από την ευαισθησία των δοντιών, από τον τύπο των βακτηρίων και από την ποσότητα και την ποιότητα της έκκρισης του σιελογόνου. Η διατροφή μπορεί να είναι καλός σύμμαχος στην πρόληψη της τερηδόνας με την αύξηση της κατανάλωσης ινών όπου με τη σειρά τους μειώνουν την απορρόφηση των σακχάρων που περιέχονται σε άλλα τρόφιμα. Τα τρόφιμα ολικής αλέσεως έχουν προστατευτικές ιδιότητες διότι απαιτούν περισσότερη μαστίχωση, διεγείροντας έτσι την έκκριση των σιελογόνων. Τα φιστίκια, τα σκληρά τυριά και οι τσίχλες είναι καλοί γευστικοί και μηχανικοί διεγέρτες της έκκρισης των σιελογόνων.

Φθόριο.

Το φθόριο παραμένει ορόσημο για την πρόληψη και τον έλεγχο της τερηδόνας. Έχει προληπτικό μηχανισμό δράσης. Το φθόριο μειώνει την τερηδόνα κατά 20-40% στα παιδιά, αλλά δεν την εξαλείφει τελείως. Ακόμη και όταν χρησιμοποιείται φθόριο, η σχέση μεταξύ της πρόσληψης σακχάρων και της τερηδόνας εξακολουθεί να υπάρχει.

Περιοδοντική νόσος

Η περιοδοντική νόσος εξελίσσεται ταχύτερα σε υποσιτισμένους πληθυσμούς. Ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη περιοδοντικής νόσου αντιπροσωπεύεται από την ανεπαρκή στοματική υγιεινή. Ο υποσιτισμός και η κακή στοματική υγιεινή αντιπροσωπεύουν τους δύο πιο σημαντικούς παράγοντες που προδιαθέτουν στη νεκρωτική ουλίτιδα. Τα προγράμματα πρόληψης κατά της νόσου πρέπει συνεπώς να περιλαμβάνουν μια σωστή αξιολόγηση του ανοσοποιητικού συστήματος και την προώθηση των διατροφικών προγραμμάτων. Ορισμένα θρεπτικά συστατικά έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στην επίλυση της φλεγμονώδους διαδικασίας.

Διατροφή νεογνών και στοματική υγεία

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία έχουν δείξει ότι ο θηλασμός επηρεάζει τη γλωσσική εκφύλιση, την ανάπτυξη της γνάθου και τη σωστή ευθυγράμμιση των δοντιών, καθώς και τη μοντελοποίηση του ουρανίσκου. Αντίστροφα, η διατροφή του μωρού με μπιμπερό επηρεάζει το σχηματισμό του ουρανίσκου. Επιπλέον, η τεχνητή διατροφή επηρεάζει την πιθανότητα εμφάνισης αρτηριακής υπέρτασης, παχυσαρκίας, καρδιαγγειακών παθήσεων και φλεγμονωδών παθολογιών σχετικά με το στοματικό βλεννογόνο

Καρκίνος του στόματος

Η σχέση μεταξύ διατροφής και καρκίνου του στόματος είναι εξαιρετικά σοβαρή. Είναι μια παθολογία που διαγιγνώσκεται σε 300.000 νέες περιπτώσεις στον κόσμο κάθε χρόνο και παρουσιάζει τη μεγαλύτερη επίπτωση σε άτομα που καπνίζουν και καταναλώνουν αλκοόλ. Η χρήση καπνού μπορεί να αλλάξει την κατανομή θρεπτικών συστατικών, όπως αντιοξειδωτικών, τα οποία αναπτύσσουν προστατευτική δράση έναντι των κυττάρων. Το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου και η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου έχουν θεσπίσει ορισμένες προληπτικές διατροφικές συστάσεις:

1. Διατηρήστε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος
2. Πολυποίκιλη διατροφή
3. Φρούτα και λαχανικά καθημερινά
4. Κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες
5. Μείωση της συνολικής πρόσληψης λιπών
6. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
7. Περιορίστε την κατανάλωση αλατισμένων τροφίμων ή τροφίμων που διατηρούνται με νιτρικά άλατα

ΠΗΓΕΣ

Dion N, Cotart JL, Rabilloud M. Correction of nutrition test errors for more accurate quantification of the link between dental health and malnutrition. Nutrition. 2007