Γιατί παγώνουν τα δόντια μου και πως αντιμετωπίζεται

Τα δόντια έχουν πολλούς ρόλους, ένας από τους βασικότερους είναι ότι  χρησιμεύουν ως αισθητηριακός ιστός. Ένας τέτοιος αισθητήριος ρόλος είναι η ανίχνευση της θερμοκρασίας: το παγωτό που είναι πολύ κρύο ή το τσάι που είναι πολύ ζεστό μπορεί να οδηγήσει σε πόνο.

Ο πόνος από υπερβολική θέρμανση και ψύξη μεταδίδεται μέσω μιας κοινής οδού που περιλαμβάνει αισθητήρες πόνου, τους λεγόμενους  νευρώνες οι οποίοι καταλήγουν στις περίπλοκες δομές που υπάρχουν κάτω από το σμάλτο ενός δοντιού. Ο πόνος που προκύπτει από την απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας γίνεται αντιληπτός πολύ διαφορετικά. Ενώ τα καυτά ερεθίσματα όπως το ζεστό τσάι, γενικά προκαλούν έναν θαμπό, μακρύτερο και διαρκές πόνο, τα κρύα ερεθίσματα όπως το παγωτό μπορούν να προκαλέσουν πιο έντονο και σύντομο πόνο. Ο πόνος μπορεί να έχει διαφορετική ένταση και διάρκεια, όμως, αποτελεί μια προστατευτική αντίδραση του οργανισμού μας ώστε να μας αφυπνίσει ότι κάτι δεν πάει καλά.

Τα δόντια μας έχουν νεύρα στο εσωτερικό τους, τα οποία αντιδρούν στον πόνο. Ανάλογα την ένταση του πόνου εξαρτάται και ο τύπος και ο βαθμός του ερεθίσματος. Ένας από τους πιο συχνούς λόγους της ευαισθησίας στο κρύο είναι ότι μπορεί να έχει εκτεθεί μέρος της ρίζας του δοντιού. Κανονικά καλύπτεται από τον ιστό των ούλων, αλλά η αδαμαντίνη, περιέχει εκατομμύρια μικροσκοπικά σωληνάρια, καθένα από τα οποία είναι συνδεδεμένο με μια νευρική απόληξη. Αυτή η υποχώρηση σε συνδυασμό με μια κακή διατροφή πλούσια σε όξινα ροφήματα προκαλούν την πιο κοινή μορφή ευαισθησίας.

Ένας άλλος πολύ συχνός λόγος, είναι ότι τείνουμε να βουρτσίζουμε τα δόντια μας υπερβολικά συχνά και με μεγάλη ένταση. Ως αποτέλεσμα φθείρεται ο ιστός των ούλων καθώς και το σμάλτο τους, αφήνοντάς το ευάλωτο σε ότι έρχεται σε επαφή με αυτό (ζεστά η κρύα ροφήματα – φαγητά, μαλακές ή σκληρές τροφές). Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα όξινα ροφήματα όπως, αναψυκτικά, καφές, τσάι, energy drinks, χυμοί κ.λπ. επιδεινώνουν την κατάσταση. Σπανιότερα για τα αίτια του πόνου έχουν ενοχοποιηθεί, η ροή του οδοντικού υγρού που προκαλείται από επιβλαβή ερεθίσματα και μπορεί να ενεργοποιήσει τους μηχανικούς υποδοχείς, με αποτέλεσμα την αίσθηση του πόνου. Η θερμική συμπεριφορά των δοντιών σχετίζεται τόσο με μια διαδικασία αγωγιμότητας όσο και με φυσιολογικές διαδικασίες. Η θερμομονωτική ικανότητα του σμάλτου αποτρέπει τον οδοντικό πόνο όταν γίνονται απότομες αλλαγές θερμοκρασίας σε ένα υγιές δόντι. Ωστόσο, αυτές οι ακραίες αλλαγές επηρεάζουν τόσο την οδοντική δομή όσο και τη ροή του οδοντικού υγρού.

Η τερηδόνα, η ουλίτιδα, η περιοδοντίτιδα, ο βρουξισμός, το κάταγμα δοντιού, η εκτεταμένη λεύκανση των δοντιών και κάποιες οδοντιατρικές εργασίες προκαλούν και αυτές με τη σειρά τους ευαισθησία στα δόντια εάν δεν θεραπευθούν.

Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης περιλαμβάνει στρατηγική οργάνωση ανάλογα με τον λόγο που την προκαλεί. Ο οδοντίατρος θα σας κατευθύνει κατάλληλα ανάλογα τις ανάγκες σας. Εάν το αίτιο είναι η φθορά της επιφάνειας του δοντιού προτείνεται η χρήση οδοντόβουρτσας με μαλακές τρίχες και φυσικά η κατάλληλη οδοντόκρεμα με φθόριο για ευαίσθητα δόντια. Θυμηθείτε πως σε αυτή την περίπτωση , καλό είναι να μην βουρτσίζετε τα δόντια σας πάνω από 2 φορές την ημέρα. Εάν υπάρχει τερηδόνα, τότε η αντιμετώπιση είναι η τοποθέτηση σφραγισμάτων.

Πολλές φορές η οδοντική ευαισθησία είναι τόσο έντονη και επίμονη που μπορεί να χρειαστεί ακόμη και η απονεύρωση του δοντιού.

ΠΗΓΕΣ

Dental pain induced by an ambient thermal differential: pathophysiological hypothesis. Bonnabbesse et al. 2017

Thermal Pain in Teeth: Electrophysiology Governed by Thermomechanics. Genin et al. 2014